Speciale Belge Ale
De afgelopen jaren heeft auteur en brouwer Jef van den Steen de bekendste Belgische bierstijlen op overzichtelijke wijze beschreven. Aan deze serie portretten kunnen de amberkleurige bieren van het type Speciale Belge worden toegevoegd. Het speurwerk van Jef heeft weer een waardevolle publicatie opgeleverd, die een vaste plaats verdient in de bibliotheek over de Belgische biergeschiedenis en Belgische bierstijlen.
Jef gaat zoals in eerdere publicaties is gebleken grondig te werk. Dit komt tot uitdrukking in de meer dan 50 paginas die hij heeft gewijd aan het ontstaan en de ontwikkeling van de Speciale Belge. Memorabele momenten zijn onder meer de wedstrijd onder Belgische brouwers om iets creatiefs te doen aan de opkomst van Duitse pilseners en Engelse ales. Of zoals in 1904 werd geformuleerd een zoektocht naar een modern bier dat het gehemelte van de meest verwende fijnproever moet strelen (p.23). Voor veel brouwerijen betekende dit een uitdaging om te zoeken naar een alternatief voor deze bieren op de Belgische markt. Een wedstrijd werd hiervoor uitgeschreven, die twee keeris gehouden. De winnaar van de in 1905 gehouden tweede wedstrijd voor een speciale Belgische biersoort werd brasserie De Faleau met haar hooggegiste Belge du Faleau. Na dit bier volgden vanaf 1920 Special De Ryck, Speciaal Tonneke van Contreras, Speciale Op-Ale van Opwijk, Speciale Palm, Belge Speciale Haacht (nu Speciale 1900) en De Koninck. De Super 64 van brouwerij De Silly bestond al in 1905. Jef wijst terloops erop dat de wereldtentoonstelling EXPO 1958 in Brussel een belangrijke springplank is geweest voor de bekendheid van deze Belgische biersoort.
De eerder genoemde 7 brouwerijen worden in de achtereenvolgende hoofdstukken geportretteerd. De geschiedenis van vroeger toch vrij bekende bieren van het type Speciale Belge, zoals bijvoorbeeld Vieux Temps, Ginder-Ale en Horse-Ale worden niet in een apart hoofdstuk behandeld. Deze bieren zijn nog steeds, hoewel in een zeer beperkte hoeveelheid verkrijgbaar. Ik kan me nog goed de slogan herinneren van Wat De Koninck is voor Antwerpen, is Vieux Temps voor Brussel. De 7 portretten bevatten uitgebreide beschrijvingen van het ontstaan en de ontwikkeling van deze brouwerijen en de betekenis van Speciale Belge in hun assortiment. Hoewel er tegenwoordig aanzienlijk minder Speciale Palm en De Koninck (met de huidige aanduiding Antwerp Pale Ale) worden gedronken, zijn deze bieren nog steeds de belangrijkste Speciale Belges in zowel België als Nederland. Het bestaan en voortbestaan van De Koninck lijkt verzekerd nu dit bier deel uitmaakt van brouwerij Duvel Moortgat. Het is afwachten hoe het Speciale Palm zal vergaan met de volledige overname van Palm Belgian Craft Brewers door brouwerij Bavaria in 2021. Liefhebbers van deze biersoort kunnen nog steeds volop genieten van deze bieren, die verkrijgbaar zijn bij de geportretteerde brouwerijen.
De publicatie wordt afgesloten met 8 smakelijke gerechten van meesterkok Stefaan Couttenye van t Hommelhof (Watou), waarin een Speciale Belge is verwerkt. Het bier zal ongetwijfeld ook goed smaken als begeleider van de gerechten. De mooie en vooral sfeervolle fotos van Andrew Verschetze zijn weer een lust voor het oog en de smaakpapillen. Jef van den Steen heeft na eerder verschenen publicaties weer een goed gedocumenteerd boek geschreven over het ontstaan en de ontwikkeling van Speciale Belge.
Jef van den Steen: Speciale Belge Ale. Traditiebier van hier. Tielt 2016. Uitgeverij Lannoo nv Gebonden editie 192 pag. ISBN 97894014 0585 0 Prijs 34,99
Han Hidalgo