Belgische Trappisten- en Abdijbieren
Goddelijk Lekker
Alle trappistenbieren zijn abdijbieren, maar niet alle abdijbieren zijn trappistenbieren, lezen we in de inleiding van het monumentale werk van Jef van den Steen BelgischeTrappisten- en Abdijbieren (2018). Het verschil tussen trappisten- en abdijbieren wordt duidelijk toegelicht. Door Jef wordt benadrukt dat trappistenbier geen biersoort is, want daarvoor zijn de onderlinge verschillen te groot, qua kleur, geur, smaak en alcoholgehalte. Volgens Jef zijn er ook gemeenschappelijke kenmerken, namelijk het zijn allemaal bieren van hoge gisting die hergisten in de fles of in het vat. Hieraan kan worden toegevoegd, dat je zeker weet dat trappistenbieren binnen de muren van de abdij worden gebrouwen. Over de herkomst is geen twijfel mogelijk. De Belgische trappistenbieren herkent men aan het zes hoekige logo Authentic Trappist Product op het etiket van de flessen en wordt verleend door de Internationale Vereniging Trappist. Dit is een samenwerkingsverband van alle bestaande trappisten abdijen.
Door Jef worden de trappistenbieren bestempeld als de Rolls Royces onder de bieren. In deze nieuwe publicatie beperkt Jef zich tot de 6 Belgische trappistenbieren, namelijk Westmalle, Westvleteren, Chimay, Rochefort, Orval en Achel. De andere trappistenbieren uit Nederland (La Trappe en Zundert), Oostenrijk (Engelszell), Verenigde Staten van Amerika (Spencer) en Italië (Tre Fontane) blijven buiten beschouwing. In zijn in 2016 verschenen publicatie Trappist. De 10 heerlijke bieren is nog uitgebreid aandacht besteed aan deze 5 abdijen buiten België met hun bieren. In vergelijking met de publicatie uit 2016 zijn de beschrijvingen van de Belgische abdijen iets ingekort. De lezers krijgen een duidelijk gedocumenteerd overzicht ondersteund met feiten en wetenswaardigheden over het ontstaan en de ontwikkeling van deze abdijen, hun bieren en de wijze waarop het bevorderen van de constante kwaliteit wordt gerealiseerd . Activiteiten zoals een kaasmakerij en een broodbakkerij worden ook in vogelvlucht besproken. Kortom een goed beeld van wat ora et labora(bid en werk) concreet voor de monniken in de praktijk betekent.
In 1998 werd het label Erkend Belgisch Abdijbier door de organisatie Belgische Brouwers in het leven geroepen om een onderscheid te maken tussen de abdijen waarvoor royaltys moeten worden afgedragen en de abdijen waarvoor dit niet gebeurt. Het logo garandeert dat er een juridische band bestaat tussen de brouwerij die het bier daadwerkelijk brouwt en de abdij (of voormalige abdij), wiens naam het bier draagt. Naast deze belangrijke voorwaarde bespreekt Jef nog enkele andere voorwaarden (p.104). Leffe, Grimbergen, Affligem, Maredsous en Tongerlo zijn wel de bekendste abdijbieren van België. Vroeger brouwden deze abdijen volgens beschikbare historische gegevens zelf bier. Dit is al lang niet meer het geval. Deze bieren worden door bestaande, vaak grote brouwerijen gebrouwen, zoals Leffe bij AB Inbev, Grimbergen bij Alken-Maes, nu Heineken concern, Affligem bij brouwerij Affligem bds, nu Heinkeken concern, Maredsous bij Duvel Moortgat en Tongerlo bij brouwerij Haacht. Jef bespreekt de ontstaansgeschiedenis, ontwikkeling en belangrijkste bieren die het logo Erkend Belgisch Abdijbier op het etiket mogen vermelden. Naast de erkende abdijbieren zijn er op dit moment 6 niet-erkende abdijbieren, die geen royalitys aan een abdij of stichting afdragen (p. 371). Jef beperkt zich bewust tot Witkap Pater, Sint-Bernardus, Pater Lieven, Bonne Espérance, Cambron en Abbaye de Villers en bespreekt hun ontstaan, verdere ontwikkeling en een selectie van hun assortiment.
De adressen en openingstijden van de abdijen die kunnen worden bezocht zijn vermeld. Ook de adressen en websites van de brouwerijen worden weergegeven. Gelet op de rijke geschiedenis van de abdijen in België geeft Jef ook informatie over de bezienswaardigheden in de directe omgeving. Op deze manier worden de lezers voorzien van historische informatie en toeristische tips om te ontdekken en te genieten. Velen zullen door Jef zijn omschrijvingen ongetwijfeld nieuwsgierig zijn geworden om zelf de smaakrijkdom van de Belgische trappisten- en abdijbieren te ontdekken. Jef zijn nieuwste zeer aan te bevelen publicatie is een ongekende verrijking van de bierbibliotheek. Fotograaf Andrew Verschetze heeft voor deze uitgave nieuwe fotos gemaakt, die voor extra sfeer en kleur zorgen. De fotos zijn een lust voor het oog. Over dit onderwerp publiceerde Jef eerder Trappist. De zeven heerlijke bieren(2010) en Abdijbieren. Geestrijk Erfgoed(2004).
Jef van den Steen: Belgische Trappisten- en Abdijbieren. Goddelijk Lekker. Tielt, 2018 Uitgeverij Lannoo Gebonden editie 444 pag. ISBN 9 789401 420587 Prijs: 49,99
Han Hidalgo