Op de fles. Het verhaal achter het bieretiket

‘Vaak is het ook de ‘kunstigheid’ en de visuele pracht van het etiket dat onze aandacht trekt. Maar even goed worden we getriggerd door een historisch beeld dat we niet kunnen plaatsen en ja, dan gaan we op zoek….laat eerst en vooral het bier smaken’ (p.21). Met dit uitgangspunt voor ogen willen bierauteurs en bierliefhebbers Joost Houtman en Luc de Raedemaeker de lezers deelgenoot maken van hun interessante en veelzijdige zoektocht.
Johan van Dyck ooit een bekende marketeer in België en nu brouwer van Seefbier en andere bieren zet allereerst enkele do’s and don’ts van een geslaagd bieretiket uiteen, waarbij de naam, waar je voor staat en aanpassingen van een reeds bestaand etiket een belangrijke rol spelen. Het etiket van Duvel wordt wat betreft het laatste aspect als voorbeeld van een geslaagde etiketrestauratie besproken. Van Dyck komt uitgebreid aan het woord bij de Seefman, die het etiket van zijn Seefbier siert. Vervolgens worden verschillende vooral kleurrijke etiketten onder de loep genomen zoals Fou’ Fonne van Cantillon, Pecheresse van Lindemans, de etiketten van de Petrus bieren van brouwerij De Brabandere (voorheen Bavik), de roze olifanten van de Delirium bieren van brouwerij Huyghe en de vrij strakke en hippe etiketten van de Vedett bieren. Seks en sexisme zijn ook onderwerpen die we op menig etiket terugvinden en bijbelse figuren en paters trekken vooral op etiketten van Kerstbier de aandacht. De bekende Vlaamse schilder Adriaan Brouwer doet zijn naam alle eer aan en brouwerij Roman laat deze kunstenaar op het etiket voortleven.
‘Niets lekkerder dan verboden vruchten eten, toch’(p.83), met de mooie, klassieke afbeelding van het etiket op het flesje van Verboden Vrucht, waarop Adam en Eva zich tegoed doen aan dit volmondige donkere bier. Guitige kerels of schelmen, die met alles weg raken en waarop je niet echt kwaad kan worden vinden we terug in de etiketten van bieren als Filou en Broeder Jacob Double Espresso. Een van de bekendste Nederlandse bierliederen is volgens velen Malle Babbe en deze bierdrinkster vinden we terug op het etiket van het gelijknamige bier van de Jopen brouwerij. De in België bekende vormgever van bieretiketten Eric D’hondt staat stil bij de huidige vormgeving van de etiketten van de Westmalle Trappistenbieren. Naast Malle Babbe wordt aandacht geschonken aan de etiketten en het verhaal eromheen van de bieren van twee andere Nederlandse brouwerijen, namelijk ’t IJ en de Quadrupel van La Trappe.
De door velen niet goed begrepen ster op het etiket van Heineken en de rol van marketing strateeg Freddy Heineken, komen ook in beeld. Niet alleen de etiketten worden op vaak speelse wijze beschreven, de auteurs delen vanuit hun smaakbeleving ook de proefnotities met de lezers. Kortom, boeiende verhalen wat er op het etiket wordt afgebeeld, wat erachter steekt en ook hoe het bier volgens de auteurs smaakt.
Deze aan te bevelen publicatie met schitterende afbeeldingen wordt afgerond met een Vocabularium Delirium, een opsomming van veel gebruikte woorden in het boek, vanaf afdronk tot en met wort. Op basis van hun kennis en ervaring zijn Joost en Luc erin geslaagd een interessante zoektocht naar het verhaal over de naam van het bier op het etiket te geven. Vlot, onderhoudend, speels en duidelijk geschreven.
Joost Houtman en Luc de Raedemaeker: Op de fles. Het verhaal achter het bieretiket. Uitgeverij Vrijdag Antwerpen, 2019 Paperback uitgave 202 pag. ISBN 9 789460 018343 Prijs 22,50
Han Hidalgo